Lymfesysteem
Het menselijk lichaam bestaat voor 2/3 deel uit vocht. Zeer veel processen verlopen via dit lichaamsvocht. Onder meer het vervoer van zenuwprikkels, hormonen of schadelijke stoffen (b.v. bacteriën) en het uitwisselen van stoffen (b.v. bouw- en afbraakstoffen) of van gassen (b.v. zuurstof, koolzuurgas). Het transport verloopt in het hele lichaam via het lymfesysteem, dat bestaat uit grote en kleine vaten, die uitkomen in de lymfeknopen. De knopen filteren het lymfevocht. De lymfebanen sluiten achter het sleutelbeen aan op de bloedbaan.
Oedeem
Oedeem betekent letterlijk “zwelling”. Oedeem is dus een zwelling van een deel van het lichaam. Deze zwelling ontstaat net onder de huid doordat de opname en afvoer van weefselvocht en afvalstoffen door het lymfesysteem verstoord is.
Bij primair lymfoedeem is er sprake van een aangeboren afwijking in het lymfesysteem. Vaak komt dit pas op latere leeftijd tot uiting. Door invloed van buitenaf zoals een operatie, zwangerschap of een staand beroep schiet het lymfesysteem opeens tekort en ontstaat oedeem.
Secundair lymfoedeem ontstaat als gevolg van ‘schade’ aan een normaal ontwikkeld lymfesysteem.
Denk hierbij aan behandeling vanwege kanker, aandoeningen van de bloedsomloop, maar ook als gevolg van chirurgische ingrepen, verwondingen of wondroos.
Zwelling is het meest typerende kenmerk van lymfoedeem. Maar er is ook vaak sprake van algehele vermoeidheid, een zwaar gevoel in bijvoorbeeld een arm of been. Door het extra gewicht of door druk op een zenuw kan het gebied ook pijnlijk zijn of tintelen.
Een bijzondere vorm van oedeem is het lipoedeem. Bij deze aandoening is er in aanleg een afwijking van de vetcel (lipide cel) waardoor deze vocht opneemt.
Behandeling van oedeem
Zowel primair, secundair lymfoedeem als lipoedeem kan behandeld worden. In deze praktijk behandelen wij oedeem volgens de Australische methode. In tegenstelling tot de andere behandelmethoden start de therapeut met het activeren van het diepere lymfesysteem, gevolgd door het legen van het aangedane gebied via dit diepe systeem. Dit zorgt voor een complete activering van het lymfestelsel. De oedeemfysiotherapeut kan gebruik maken van manuele lymfedrainage, oefentherapie, ademhalingsoefeningen, compressietherapie in de vorm van bandageren/zwachtelen en later een therapeutisch elastische kous, adviezen m.b.t. huidverzorging en leefregels. Ook zijn er specifieke handgrepen om bindweefselachtige verhardingen in het weefsel los te maken, waardoor uw lichaam beter kan bewegen en het vocht zich beter kan verplaatsen. Tot slot wordt een techniek aangeleerd waarmee u zelf het oedeem onder controle houdt. Oedeemtherapie bestaat dus zeker niet alleen uit het laten draineren van een oedemateus lichaamsdeel!
Vergoeding van oedeemtherapie
Als u oedeem fysiotherapeutische behandeling nodig heeft, wordt dit door de meeste zorgverzekeraars als chronische indicatie vanuit de basisverzekering vergoed. Niet alle vormen van lymfoedeem worden als chronisch gezien. Als u bijvoorbeeld oedeem heeft na een klein trauma van buitenaf (verzwikte enkel) wordt oedeemfysiotherapie vergoed via uw aanvullende verzekering.