Etalagebenen is de volksterm voor ‘claudicatio intermittens’. De oorzaak hiervan is de
aandoening perifeer arterieel vaatlijden (PAV). Bij deze aandoening zijn de slagaders in de
benen vernauwd, waardoor te weinig zuurstof naar de spieren wordt aangevoerd. Hierdoor
ervaart men krampachtige pijn of een doof gevoel in het been tijdens en na inspanning. Deze
pijn treedt vaak op in de kuiten, maar kan ook in de bovenbenen of bilspieren optreden. Na
rust verdwijnt de pijn, vanwaar de term etalagebenen: patiënten proberen de pijn te
maskeren door noodgedwongen de etalage van een winkel te bekijken. In Nederland wordt
geschat dat ruim 19% van de 55-plussers lijdt aan een vorm van PAV.
Etalagebenen worden veroorzaakt door slagaderverkalking (ofwel atherosclerose). Bij
slagaderverkalking worden de wanden stugger en dikker, waardoor vernauwingen optreden.
Deze verdikkingen, ook wel plaques genoemd, worden veroorzaakt door een opeenhoping
van gladde spiercellen en cholesterol. Door de vernauwing in de slagaders van en naar de
benen, gaat het bloed trager stromen en ontstaat er een zuurstoftekort in de beenspieren bij
inspanning. Hierdoor ontstaan de klachten in de benen bij etalagebenen. Slagaderverkalking
is in principe een ouderdomsziekte. Het verloopt geleidelijk, waardoor de meeste mensen er
pas op latere leeftijd last van krijgen. Het verkalken van de slagaders kan echter sterk
versneld optreden door een aantal factoren als roken, een te hoog cholesterolgehalte (en
ongezonde voeding), te weinig lichaamsbeweging en diabetes mellitus.
Alhoewel de slagaders in de benen in het geval van etalagebenen zijn verkalkt, betekent dit niet dat
de overige slagaders in het lichaam niet zijn aangetast. Slagaderverkalking wordt daarom ook wel een
systeemziekte genoemd: alle slagaders in het lichaam kunnen worden getroffen. Zo kunnen
bijvoorbeeld de kransslagaders, die het hart van bloed voorzien, en de halsslagaders, die de hersenen
van bloed voorzien, zijn aangetast. Dit kan leiden tot verschillende uitingsvormen en klachten, maar
de onderliggende oorzaak is identiek: het dichtslibben van de slagaders.
Gesuperviseerde looptherapie en leefstijlbegeleiding
De eerste keus behandeling bij etalagebenen is gesuperviseerde looptherapie en
leefstijlbegeleiding. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat gesuperviseerde
looptherapie leidt tot een verbetering in loopafstand, die vergelijkbaar is met de verbetering
die behaald wordt middels een invasieve behandeling (‘dotter’ of een bypass operatie).
Daarnaast verbetert de kwaliteit van leven en algemene conditie van patiënten, door de
actievere leefstijl. Ook zijn er minder risico’s, zoals een infectie, verbonden aan
gesuperviseerde looptherapie t.o.v. een invasieve behandeling. Tachtig procent van de
patiënten met etalagebenen zijn dan ook tevreden met deze fysiotherapeutische behandeling
en hoeven vervolgens geen invasieve behandeling meer te ondergaan.
Wat is gesuperviseerde looptherapie? En wat houdt zo’n traject in?
Een traject gesuperviseerde looptherapie en leefstijlbegeleiding begint met een ‘intake’-
gesprek bij een ClaudicatioNet fysiotherapeut. Tijdens dit gesprek worden de klachten en
beperkingen in bewegingsmogelijkheden besproken. Ook zal de maximale loopafstand en
conditie worden bepaald middels een loopbandtest of een andere aangepaste test.
Gedurende het traject zal deze test meerdere malen worden herhaald om de vooruitgang te
kunnen bepalen.
Op basis van de resultaten van de looptest en het klachtenpatroon stelt de therapeut samen
met de patiënt een persoonlijk trainingsschema op. De eerste weken is dit schema zeer
intensief, zo’n 2 tot 3 trainingen per week. Het trainingsschema bestaat niet alleen uit lopen,
maar ook uit fietsen, spierversterkende oefeningen en indien nodig aanpassing van het
looppatroon. Gaandeweg wordt de begeleiding afgebouwd en dient de patiënt zelfstandig te
gaan trainen. Dit zelfstandig trainen gaat volgens een vooraf opgezet trainingsschema.
Gezonde leefstijl
Gedurende het traject zal de ClaudicatioNet therapeut ook aandacht besteden aan
leefstijlfactoren, zoals roken en een gezonde voeding. Onderzoek heeft namelijk aangetoond
dat het stoppen met roken en gezonde voeding de klachten kunnen verminderen.
Om de behaalde resultaten te behouden is het uitermate belangrijk om het trainingsschema,
dat samen met de ClaudicatioNet therapeut is opgesteld, te onderhouden. Ook dient een
gezonde leefstijl te worden ontwikkeld. Ook na het behandeltraject is het belangrijk om een
gezonde leefstijl en actieve leefstijl te behouden, anders kunnen de verkregen resultaten
verloren gaan.
Bron: www.etalagebenen.nl